Door Pieter-Jan Carpentier
Dit Duitse onderzoek mogen we hier vermelden wegens zijn primeur waarde. De slaapproblemen bij volwassenen met ADHD zijn al eerder in kaart gebracht met slaaponderzoek (of beter, de technische term: polysomnografisch onderzoek, waarbij het EEG en een aantal vitale parameters in het slaaplaboratorium geregistreerd worden). Wel is het de eerste keer dat het effect van medicatie op de slaap op deze uitvoerige wijze is geobjectiveerd.
Hiervoor werden de slaapgegevens (polysomnografische registraties van 2 opeenvolgende nachten, plus inventarisatie van subjectieve slaap parameters) van 34 ADHD- patiënten (waarvan 24 zonder verdere psychiatrische comorbiditeit) vergeleken met 34 gezonde controlepersonen. Vervolgens werd bij 10 patiënten het effect van een stabiele effectieve dosis methylfenidaat nagegaan.
Met dit onderzoek is nogmaals aangetoond dat slaapproblemen een onderdeel van ADHD zijn: in vergelijking met controles zijn ADHD-patiënten ‘s nachts actiever, hebben ze een meer onderbroken en een minder uitrustende slaap; het percentage REM slaap is bij hen gereduceerd. En inderdaad: behandeling met methylfenidaat verbetert de slaapkwaliteit en de subjectieve uitrustende waarde van de nachtrust. Altijd mooi, wanneer de onderzoeksresultaten overeenkomen met de klinische ervaring. Hiermee zijn ook de resultaten van het eerdere onderzoek van Boonstra en Kooij gerepliceerd.
Voor de praktijk is vooral belangrijk te onthouden dat psychostimulantia niet altijd gepaard moeten gaan met slaapproblemen. Integendeel: wanneer de therapie aanslaat, mag ook uitgegaan worden van een positief effect op eventuele slaapproblemen. Als dit niet het geval is, is verder uitpluizen van het probleem aangewezen.
Literatuur
- Boonstra AM, Kooij JJ, Oosterlaan J, Sergeant JA, Buitelaar JK, Van Someren EJ. Hyperactive night and day? Actigraphy studies in adult ADHD: a baseline comparison and the effect of methylphenidate. Sleep. 2007; 30(4): 433-42.
- Sobanski E, Schredl M, Kettler N, Alm B. / Sleep in adults with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) before and during treatment with methylphenidate: a controlled polysomnographic study. Sleep. 2008; 31(3): 375-81.
