Op vrijdag 30 september 2022 aanvaardde Prof. Dr. Sandra Kooij, psychiater bij PsyQ, haar ambt als bijzonder hoogleraar ADHD aan Amsterdam UMC. Dit heeft ze gedaan middels de oratie ‘Tijd voor ADHD, ADHD en Tijd’.
Op bijzonder inspirerende wijze en in heldere bewoordingen hield Sandra een warm pleidooi om ADHD bij volwassenen als een serieuze aandoening te beschouwen.
De relatie tussen ADHD, slaapstoornissen en lichamelijke ziekten is het onderzoeksterrein van psychiater Sandra Kooij. Zij buigt zich al jaren over het verband tussen ADHD en slaapstoornissen. Tachtig procent van de volwassenen met ADHD heeft een slaapstoornis, en vaak dezelfde soort. Veroorzaakt ADHD die slaapstoornis, is het andersom, of is er een gemeenschappelijke bron? Kooij probeert haar vinger erachter te krijgen.Uit onderzoek van Kooij is gebleken dat een behandeling met melatonine –hormoon dat helpt bij het vatten van de slaap- de ernst van ADHD doet afnemen. “Of dat ook kan met lichttherapie, gaan we nu onderzoeken. We weten dat lichttherapie een verstoord slaappatroon kan bijsturen. Ik wil weten of daardoor de klachten van ADHD kunnen afnemen.
Verband lichamelijke ziekten
De aandacht van Kooij gaat niet alleen uit naar ADHD en ons slaapwaak-ritme. Uit studies wereldwijd blijkt namelijk dat talloze lichamelijke ziekten vaker voorkomen bij mensen met ADHD. “In Zweden hebben onderzoekers voor 35 lichamelijke ziekten aangetoond dat 34 daarvan vaker voorkomen bij mensen met ADHD. Kooij: “Dat is echt alarmerend. En het roept de vraag op of ADHD niet eigenlijk een aandoening is van het hele lichamelijke systeem, en niet alleen een mentale aandoening?”Mensen met ADHD hebben bijvoorbeeld vaker diabetes type 1, allergieën en obesitas. “We weten dat lichaam en geest verbonden zijn met elkaar”, zegt Kooij. “Maar in de geneeskunde en de behandelingen die we aanbieden, trekken we het uit elkaar. Heel onlogisch eigenlijk. Nu komen bij ADHD allerlei dwarsverbanden aan het licht. Zoals bijvoorbeeld het verband tussen ADHD, covid-19 en andere ontstekingsprocessen in het lichaam. Hoe dat precies in elkaar zit, wil ik uitzoeken want het biedt nieuwe, onverwachte aanknopingspunten voor de behandeling van ADHD.”
Voorafgaand aan de oratie vond er ook een symposium plaats over Tijd voor ADHD, ADHD & Tijd: chronobiologie, slaap, gezondheid en lifestyle. Onder andere PsyQ collega’s Emma van Andel en Andreia Hazewinkel vertelden meer over chronobiologie in onderzoek en in de praktijk. Ook gaf Rutger den Hollander, ervaringsdeskundige en oprichter van Super Brains perspectief op lifestyle behandeling met de Super Brains app en vertelde cardioloog Janneke Wittekoek meer over ADHD en het Vrouwenhart.
Bekijk hier het symposium voorafgaand aan de oratie:
https://www.superbrains.nl/livestream/
Over Sandra Kooij:
In 1995 begon Sandra Kooij met onderzoek naar methoden voor diagnostiek en behandeling van ADHD bij volwassenen. Sandra Kooij was een van de eerste psychiaters in Nederland die signaleerde dat ADHD ook bij volwassenen voorkwam. Zij promoveerde op het proefschrift: ‘ADHD in adults. Clinical studies on assessment and treatment’ (2006). Sinds 2020 is zij bijzonder hoogleraar ADHD bij volwassenen bij afdeling psychiatrie van Amsterdam UMC/VUMc.
In 2002 richtte zij afdeling ‘ADHD bij volwassenen’ op bij PsyQ in Den Haag tezamen met het scholings- en onderzoeksinstituut Kenniscentrum ADHD bij volwassenen. Sinds 2008 heeft de Afdeling en Kenniscentrum een TOPGGz erkenning voor excellente patiëntenzorg, onderzoek en onderwijs. Sinds 2013 heten Afdeling en Kenniscentrum ‘ADHD bij volwassenen en ouderen’, nav uitbreiding van de behandeling naar patienten met ADHD boven de 60 jaar.
Sandra Kooij is voorzitter van:
- The European Network Adult ADHD, dat onderzoekers en behandelaars van patiënten met ADHD in 28 landen bijeenbrengt. Lees hier een publicatie van het European Network: Updated European Consensus Statement on diagnosis and treatment of adult ADHD | European Psychiatry | Cambridge Core (2019).
- The international DIVA Foundation, die zich inzet om het Diagnostisch Interview voor ADHD bij volwassenen (DIVA-5) dat bij PsyQ Den Haag werd ontwikkeld, te vertalen in 29 talen en tegen geringe kosten ter beschikking te stellen ten behoeve van zorgvuldige diagnostiek van ADHD bij volwassenen wereldwijd.
En
- Auteur van 7 boeken over ADHD (ADHD bij volwassenen: Diagnostiek en behandeling/ Adult ADHD. Assessment and treatment/ Hyper Sapiens / Over medicatie voor volwassenen met ADHD/ Adult ADHD. Clinical studies on assessment and treatment. Proefschrift/ In kort bestek/ Lotgenotenproject. ADHD’ers voor elkaar.
- ‘Boegbeeld’ van de TOPGGz afdeling ADHD bij volwassenen en ouderen, PsyQ den Haag.
Bron: amsterdamumc.org
