Het onderzoek naar de prevalentie van hormoon-gerelateerde stemmingsstoornissen bij vrouwen met ADHD is uitgevoerd door Farangis Dorani, Denise Bijlenga, Aartjan T.F. Beekman, Eus J.W. van Someren en J.J. Sandra Kooij. Het artikel is gepubliceerd door Comprehensive Psychiatry en is te vinden op PubMed.
Uit dit onderzoek blijkt dat bij vrouwen met ADHD depressie en angst vaker voorkomt dan bij mannen met ADHD. Vrouwen met ADHD ervaren depressie op jongere leeftijd, hebben langere depressieve periodes en een hoger risico op suïcidaliteit vergeleken met vrouwen zonder ADHD. Vrouwen krijgen de diagnose doorgaans ook later dan mannen en krijgen minder vaak ADHD-medicatie voorgeschreven.
ADHD verhoogt het risico op depressie, vooral na de puberteit, waarbij hormonale schommelingen een kwetsbare periode vormen. Er is weinig onderzoek gedaan naar stemmingsstoornissen zoals premenstruele dysforiestoornis (PMDD), postnatale depressie (PPD) en depressie tijdens de menopauze bij vrouwen met ADHD, hoewel er aanwijzingen zijn dat ADHD de symptomen verergert.
Deze studie onderzocht stemmingsveranderingen tijdens hormonale fasen bij vrouwen met ADHD en keek ook naar slaap-waakritmes. In totaal namen 209 vrouwen (gemiddelde leeftijd 34,5 jaar) deel aan de studie. De deelnemers aan de studie waren vrouwelijke patiënten van de PsyQ-polikliniek voor volwassen ADHD in Den Haag, Nederland, die in april en mei 2016 in behandeling waren. De vrouwen waren minstens 18 jaar oud en voldeden aan de DSM-IV-criteria voor ADHD. Van de 316 benaderde patiënten vulden 209 (66%) de studie in.
Uit de resultaten van de studie blijkt het volgende:
Demografie: Van de 209 vrouwelijke deelnemers met ADHD was 83,3% van vruchtbare/reproductieve leeftijd en 16,7% in de peri- of postmenopauze. Ongeveer de helft gebruikte hormonale anticonceptie en 33,5% had een onregelmatige menstruatiecyclus. Van de vrouwen met kinderen rapporteerde 62,4% complicaties tijdens of na de zwangerschap.
PMDD (Premenstruele Dysforiestoornis/syndroom): 45,5% van de vrouwen had symptomen van PMDD, wat hoger is dan de 28,7% in de algemene bevolking. Vrouwen met PMDD gebruikten minder vaak anticonceptie, en het gebruik van antidepressiva werd geassocieerd met meer PMDD-symptomen.
PPD (Postpartum (postnatale) Depressie): 57,6% van de vrouwen met kinderen had symptomen van postnatale depressie na hun eerste bevalling, wat aanzienlijk hoger is dan in de algemene bevolking. Vrouwen met PPD gebruikten ook vaker antidepressiva en hadden hogere PMDD-scores.
Menopauzale Symptomen: Peri- en postmenopauzale vrouwen rapporteerden significant meer klachten dan de normgroep, zoals depressie, angst en seksuele disfunctie. Er was een sterke correlatie tussen PMDD-symptomen en ernst van deze klachten.
Slaaptiming: Er waren geen significante verschillen in slaaptiming tussen vrouwen met en zonder PMDD of PPD. Ongeveer 47,4% had een laat chronotype maar dit had geen invloed op hun symptomen.
Ondanks de beperkingen van het onderzoek, zoals het gebruik van zelfrapportage, geven de resultaten aan dat vrouwen met ADHD mogelijk kwetsbaarder zijn voor stemmingsstoornissen in hormonale overgangsfasen.
Verder onderzoek wordt aanbevolen, waarbij aandacht moet zijn voor controle groepen en het monitoren van stemmingswisselingen gedurende meerdere menstruatiecycli. Ook moet gekeken worden naar de invloed van ADHD-medicatie tijdens de zwangerschap op de prevalentie van prenatale en postnatale depressie.
Lees hier het volledige onderzoek:
Dorani_2021_Hormonenartikel
