Verzekeringen : een jongere en haar ouders vragen hoe het staat met de gevolgen van een diagnose?

Vraag: een adolescente en haar ouders willen graag diagnostiek naar AD(H)D laten verrichten. Zij vragen zich af wat de gevolgen zijn voor het afsluiten van toekomstige verzekeringen: kan een hypotheekverstrekker of verzekeraar moeilijk gaan doen over een officiële diagnose?

Antwoord: dank je wel voor deze vraag, het gaat om een belangrijk onderwerp. Beantwoording van je vraag is echter niet makkelijk omdat de jurisprudentie zich nog volop ontwikkelt en het antwoord van de vraag bij deze adolescent pas over een aantal jaren van belang zal zijn. Desondanks zal ik proberen om de huidige situatie en de verwachte ontwikkelingen voor de komende jaren te schetsen.

Allereerst is het van belang om te vermelden dat de Wet gelijke behandeling van mensen met een chronische ziekte of handicap uit 2003 hier van toepassing is. Concreet gaat het bij mensen met ADHD om 2 verzekeringen waarbij een onderscheid met andere mensen gemaakt wordt door de verzekeraars:

1. De Overlijdensrisicoverzekering (ORV) bij aankoop van een huis.
2. De Arbeidsongeschiktheidsverzekering ( AOV): met name voor ZZP-ers is dit van toepassing.

Overlijdensrisicoverzekering:

In de wet wordt verstaan onder direct onderscheid: indien een persoon op grond van handicap of chronische ziekte op een andere wijze wordt behandeld dan een ander in een vergelijkbare situatie wordt, is of zou worden behandeld. Onderscheid is onder andere wettelijk verboden bij:

1. het aanbieden van woonruimte ter bewoning;
2. het sluiten, uitvoeren, wijzigen of beëindigen van een overeenkomst betreffende het huren, kopen of bewonen van woonruimte voor eigen gebruik
3. het bemiddelen bij een overeenkomst hierbij

Het goede nieuws is dat minister Wopke Hoekstra en Richard Weurding, directeur van het Verbond van Verzekeraars recent van mening waren dat bijvoorbeeld ex-kankerpatiënten recht hebben op een betaalbare overlijdensrisicoverzekering. De minister besloot dat het een verzekeraar slechts een bepaalde termijn is toegestaan vragen te stellen over dat ziekteverleden, vanaf het moment dat iemand kankervrij is. Voor de meeste ex-patiënten is die termijn tien jaar. Alleen voor mensen onder de 21 is dit 5 jaar. Grote vraag wordt natuurlijk hoe wij kunnen vaststellen dat er bij met met ADHD sprake is van remissie en hoe dit aan de verzekeraar gemeld kan worden.

De jurisprudentie hierover is dus nog volop in ontwikkeling. De verzekeraars beroepen zich op onderzoek waaruit blijkt dat de groep mensen met ADHD een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden heeft. In de praktijk hebben zich nog geen mensen bij de belangenvereniging Impuls Woortblind gemeld welke door de verzekeraar geweigerd worden.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering:

Op het gebied van de Arbeidsongeschiktheidsverzekering ( AOV) zijn er momenteel ook veranderingen gaande. In het Pensioenakkoord staat namelijk dat er vanaf 2020 een verplichte AOV dient te komen voor alle werknemers met een acceptatieplicht voor de Verzekeraar. Dit wordt dan vergelijkbaar met de Ziektekosten verzekering. Het is echter nog niet duidelijk of en in hoeverre de betrokken personen toch geconfronteerd kunnen worden met extra kosten door de verzekeraar. De kosten voor deze verzekering kunnen zoals bekend wel erg hoog zijn. Tegenwoordig zijn er wel alternatieve verzekeringen welke ontwikkeld en aangeboden worden door de gemeenschap van ZZP-ers, de kosten hiervan zijn veel lager.

Al met al mag verwacht worden dat in de toekomst iedereen geaccepteerd zal moeten worden voor het afsluiten van zowel een AOV als een ORV. Niet duidelijk is of de Verzekeraars toch extra kosten zullen kunnen blijven vragen voor het afsluiten van dergelijke verzekeringen. 

Je kunt met de adolescent en diens ouders bespreken wat de risico’s op deze extra kosten kunnen zijn ten opzichte van de risico’s van onder behandelen of niet behandelen van een vastgestelde ADHD classificatie. In deze overweging is het goed om juist ook de risico’s van extra kosten in de toekomst met hen te bespreken. Er is inmiddels voldoende bewijskracht dat een goede interventie in de jeugd van belang is bij het voorkomen van gevolgen op latere leeftijd en herstellen van de balans tussen veerkracht en kwetsbaarheden.

Het kan ook een overweging zijn om de classificatie “Aandachtsstoornis, anders gespecificeerd” te stellen. Adequate begeleiding en behandeling kan dan natuurlijk op dezelfde manier aangeboden worden met wellicht een lager risico op de extra kosten bij het afsluiten van toekomstige verzekeringen aangezien er voor deze categorie geen Evidence Based onderzoek gedaan is.

Voor verdere informatie verwijs ik graag naar www.impulsenwoortblind.nl. Daar staan een aantal blogs van professionals en ervaringsdeskundigen over het onderwerp ADHD en verzekeringen. Hier wordt goed beschreven wat de huidige stand van zaken is omtrent dit onderwerp. Zorgverzekeraar CZ heeft ook een whitepaper uitgebracht met nuttige informatie over alternatieven voor de AOV: https://www.cz.nl/-/media/zakelijk/zzp/whitepaper-aov.pdf