Slaapfase en eetproblematiek bij stimulantia

Vraag:

Kan een verlate slaapfase leiden tot ondergewicht bij kinderen met ADHD?  behalve melatonine, zijn er andere  mogelijkheden om dit snel op de rit te krijgen?

 

Antwoord:

Kinderen met ADHD hebben an sich al een verhoogd risico op een vertraagde afgifte van melatonine en daarmee een verlate slaapfase. Ook methylfenidaat en atomoxetine kunnen daarnaast ook nog een vertraging van de afgifte van melatonine veroorzaken.

 

Je kunt aan verschillende interventies denken ten aanzien van het slapen:

-overstap naar middellang methylfenidaat en zo nodig additie in de namiddag. Dan kunnen ouders kiezen wanneer ze de additie wel of niet geven

-overstappen op atomoxetine: geeft over het algemeen in  de klinische praktijk minder of mildere inslaapproblemen

-psycho educatie geven t.a.v. gebruik blauw licht op mobiel, iPad, laptop en: blauw licht onderdrukt melatonine productie, bijvoorbeeld adviseer een uur voor bedtijd geen van deze apparaten meer gebruiken.

-controleer de leefstijl door te vragen naar cola, energy, koffie, thee gebruik: adviseer om geen cola, energy of koffie, kies bijvoorbeeld groene of kruiden thee

-bespreek het gebruik van een donkere kamer en donkere gordijnen

-bespreek de mogelijkheid om iets later naar bed te laten gaan en vervolgens na te gaan of het kind niet moe wordt overdag

-adviseer melatonine 0,5 mg 4 uur voor het verwachte moment van DLMO ( Dim Light Melatonin Onset) of een hogere dosering  30 tot 60 minuten voor de gewenste inslaaptijd. Soms helpt het inderdaad beter als je de lage dosering rond het avond eten geeft.

Zie voor informatie over melatonine en slaapproblemen ook de website van het Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie

https://www.kenniscentrum-kjp.nl/

Ondergewicht bij gebruik van  ADHD medicatie kan verschillende oorzaken hebben:

-methylfenidaat kan eetlustremming veroorzaken

-advies hierbij is om 3 hoofdmaaltijden en 3 tussendoortjes (waarvan dus 1 voor bedtijd)aan te houden

-keuze voor calorierijke producten vb volle yoghurt ipv mager yoghurt, noten, slagroom door eten, dagelijks een smoothie van vers fruit

-bespreek de mogelijkheid van een extra energieverrijkte voeding in de ochtend uren of in de avond voor het slapen, op deze momenten zal de eetlust remming door de stimulantia minder zijn, of

-bespreek de strategie om medicatie na de maaltijd in te nemen en niet voor de maaltijd

-advies kan ook zijn om een verwijzing naar een diëtist te doen

Mogelijk kan een kind dat later in slaapt moeite hebben met opstaan, dan nog geen trek hebben in eten en niet ontbijten. Bespreek de leefstijl interventie dat ontbijt belangrijk is voor concentratie. Bespreek de mogelijkheid van een wekker met licht functie die automatisch aangaat net voordat kind moet opstaan (fel licht verlaagd melatonine).Verder is het bespreken van willen eten en op tijd naar bed willen gaan (dus ergens voor gemotiveerd zijn) van belang.

Voor een goede begeleiding van de medicatie en bijwerkingen verwijzen wij naar:

https://www.nice.org.uk/guidance/ng87

Update 2 mei 2021, Derk Birnie