Vorige week debatteerde de Eerste Kamer over de nieuwe Jeugdwet en hoe het er nu naar uitziet zal het gedrocht deze week worden aangenomen. Over de nadelen van deze wet heb ik al veel geschreven. Het zal vanaf 1 januari 2015 een zooitje worden, daar heeft niemand een glazen bol voor nodig. Een wet gebaseerd op normaliseren en de-medicaliseren is flauwekul. Een gebroken been geneest ook niet als je zonder gips een halve marathon gaat lopen. Dat snapt natuurlijk iedereen. De Jeugdwet is een ordinaire bezuinigingsmaatregel en kinderen met psychische ziekten worden hier absoluut niet beter van.
Toch las ik deze week, tot mijn verbazing, dat de GGZ-lobby succesvol is geweest. Om de Jeugdwet er door te drukken in de Eerste Kamer deed Staatsecretaris van Rijn (VWS) allerlei toezeggingen om de verschillende Kamerleden over de streep te trekken. Eén van deze toezeggingen was het organiseren van een conferentie tegen stigmatisering van mensen met psychische klachten, samen met Minister President Rutte.
Voor de duidelijkheid: het idee om de stigmatisering tegen te gaan vind ik prima. Het stelselmatig in hokjes duwen van mensen met psychische problemen moet een keer afgelopen zijn. Maar is het niet zo dat juist de nieuwe Jeugdwet stigmatisering in de hand werkt? Dat deze Jeugdwet kinderen met psychische problemen anders benadert dan kinderen met een lichamelijke ziekte? Waarom dan een conferentie? Om de gevolgen van deze nieuwe Jeugdwet achteraf te kunnen repareren?
En dan nog, wat zijn de woorden van de Staatsecretaris en de Minister President eigenlijk waard? In het Noordhollands Dagblad konden we lezen dat Rutte fel uithaalde naar kinderen met psychische problemen. Volgens hem krijgen kinderen tegenwoordig veel vaker het stempel dat er ‘iets met hen is’ dan vroeger. Hierdoor komen volgens Rutte kinderen in het speciaal onderwijs terecht en worden de kosten van de zorg in Nederland telkens hoger. Er zijn volgens hem tegenwoordig meer kinderen waar wat mee is dan kinderen waar niets mee is.
Als oplettende lezer vallen me meteen een aantal zaken op. Een diagnose een stempel noemen is een stigmatiserende uitspraak. Daarbij gaan kinderen met een diagnose helemaal niet vanzelfsprekend naar het speciaal onderwijs. Met de wet Passend Onderwijs, die deze zomer nog in werking treedt, is het speciaal onderwijs namelijk, door dezelfde meneer Rutte, grotendeels wegbezuinigd. En nee, er zijn tegenwoordig ook niet meer kinderen waar iets mee is dan kinderen waar niets mee is. Staatssecretaris van Rijn noemde in het programma Eén op Eén zelfs een percentage van vijf procent.
Conclusie: een conferentie tegen het stigmatiseren van psychische ziekten is zinvol. Veel mensen met psychische klachten hebben last van een stigma. Maar ga geen conferentie gebruiken om dingen aan elkaar te lijmen die je zelf kapot hebt laten vallen. En als Staatssecretaris van Rijn en Minister President Rutte echt iets tegen de stigmatisering willen doen is er eigenlijk maar één gouden tip: sluit mensen met psychische ziekten niet langer bij voorbaat uit.
