Geachte makers van ZEMBLA,
Onlangs zag ik uw oproep waarin u mensen zoekt voor het televisieprogramma ZEMBLA. Voor een aflevering “kind met een etiket: gewenst of ongewenst?” wilt u in contact komen met ouders van kinderen met een etiket, zoals ADD of ADHD. U wilt weten of ouders het etiket noodzakelijk vinden voor de beste hulp aan hun kind of dat ouders het etiket als stigmatiserend ervaren en vinden dat hun kind anders mag zijn zonder de medische molen in te gaan.
Graag had ik mijn mening en ervaring met de makers van ZEMBLA gedeeld. Want als moeder van twee kinderen met ADHD kan ik er boeken over volschrijven. Ook als maatschappelijk werker en coach in mijn eigen praktijk is ADD en ADHD dagelijkse kost. Maar omdat de strekking van deze oproep me doet denken aan “De ADHD-hype” van een aantal jaren geleden doe ik het niet en neem ik mijn verantwoordelijkheid alleen in de vorm van deze brief.
Rondom ADHD worden, met name door de media, te vaak mythes verspreid, waardoor er veel misverstanden bestaan. Het beeld dat in de media geschetst wordt is regelmatig ongenuanceerd, onvolledig en negatief. Dit gaat zelfs zover dat er twijfel wordt uitgesproken over de legitimiteit van deze diagnose. Ook het onderwerp overdiagnostiek wordt ongenuanceerd belicht. Er wordt nauwelijks gesproken over onderdiagnostiek. Door enkel te focussen op overdiagnostiek lijkt het alsof ook accuraat gediagnosticeerde ADHD daar het gevolg van is. Ook wordt er regelmatig bericht over de vermeende negatieve bijwerkingen van de medicatie op lange termijn. De bijwerkingen van de continue overbelasting als gevolg van de ADHD komen echter nauwelijks aan bod.
Dit eenzijdig negatieve beeld van ADHD heeft tal van schadelijke gevolgen voor mensen met ADHD en hun omgeving. Te denken valt aan kinderen die hard hun best doen, maar herhaaldelijk faalervaringen opdoen, wat in combinatie met onbegrip vanuit de omgeving de kans op een negatief zelfbeeld vergroot. Het geeft te denken dat er ouders zijn die vanwege de negatieve beeldvorming niet meer voor de medicamenteuze behandelmogelijkheid durven te kiezen. Dit omdat medicatie weggezet wordt als een gemakzuchtige oplossing van ouders die zelf geen energie en tijd in hun kind willen steken.
Het is kwalijk dat volwassenen te horen krijgen dat zij hun ADHD alleen maar als excuus gebruiken. Het risico bestaat dat mensen met ADHD door dit onjuiste beeld niet altijd de zorg (kunnen) krijgen die zij op dat moment nodig hebben. U, maker van ZEMBLA, kunt bijdragen aan een positieve beeldvorming. U kunt er voor zorgen dat de beeldvorming rondom ADHD in de media zorgvuldig en accuraat wordt neergezet. Zorgvuldige beeldvorming vergroot namelijk de kans dat ieder persoon met ADHD de zorg krijgt, die hij of zij op dat moment nodig heeft.
Maar als ik de verhalen op Twitter lees van mensen die inmiddels contact met u hebben gehad, naar aanleiding van uw oproep, houd ik mijn hart vast. Met lede ogen zie ik aan dat de beeldvorming wéér onjuist zal worden neergezet, in plaats van positief. Dat de pseudowetenschappers oorverdovend veel lawaai maken en dat de deskundigen en ervaringsdeskundigen, die echt iets zinnigs te melden hebben, angstvallig stil blijven.
Ook ik blijf stil. Stil omdat ik niet mee wil werken aan een vooringenomen uitzending. Want met polariserende journalistiek helpen we niemand. De wetenschap dat er geknipt en geplakt zal gaan worden in mijn verhaal verlamt me en zorgt er voor dat ik niet opsta voor de mensen die mij heel hard nodig hebben. Het zorgt er zelfs voor dat ik mijn nek niet uitsteek om het op te nemen voor mijn eigen kinderen. Hopelijk realiseert u dit zich als u over een poosje, tevreden achterover leunend, kijkt naar het resultaat. Veel wijsheid toegewenst.
Met vriendelijke groet,
Suzan Otten-Pablos
