Een poosje geleden heb ik met mijzelf afgesproken dat ik mij niet meer voortdurend boos ga maken over alle eenzijdige en tendentieuze berichten over ADHD. Dat is uit zelfbescherming, omdat ik gewoon niet chronisch boos wil zijn. En om deze reden lach ik tegenwoordig meestal maar om de negatieve berichtgeving over ADHD. Meestal ja. Want heel af en toe lees ik ook wel eens iets zo verbazingwekkends dat ik het me achteraf niet eens kan voorstellen dat ik het überhaupt heb gelezen.
Gisteren nog. Femke Halsema (ex-politica GroenLinks) liet op Twitter weten dat kinderen dossiers bezitten en dat ze gecategoriseerd en soms zelfs gestigmatiseerd worden. Marlies Veldhuijzen van Zanten (demissionair staatssecretaris VWS), sinds kort ook actief op Twitter, was het hier mee eens en mengde zich in de discussie. Ze twitterde vrolijk: “weg met etiketten!” en hier was Halsema het op haar beurt weer helemaal mee eens, want kinderen worden tegenwoordig veel te snel onderzocht.
Een merkwaardig gesprek, maar vooral de opmerking “weg met etiketten!” bleef bij mij hangen. Bedoelde ze hiermee dat ik mijn kinderen met ADHD dan maar gewoon weg moet doen? Of bedoelde ze dat ik gewoon mijn ogen maar moet sluiten? Omdat wat je niet ziet er dan ook gewoon niet is?
Verwarrend. Tijd dus voor een beetje nuancering en opheldering. Gelukkig heb ik hier mijn vaste adviseurs voor, namelijk; mijn kinderen. Onder het eten vraag ik ze daarom waar zij aan denken bij het woord etiket. Nietsvermoedend en enthousiast beantwoorden ze mijn vraag. “Etiketten kun je ergens opplakken. Het is de bedoeling dat ze blijven zitten, maar je kunt ze er wel aftrekken als het je niet bevalt. Maar dan kun je ze niet meer gebruiken. Dan moet je ze weggooien.”
Natuurlijk worden zoon en dochter al snel nieuwsgierig waarom ik dit van ze wil weten. Logisch, dus ik vertel ze over de discussie op Twitter. Dat sommige mensen vinden dat ADHD eigenlijk niet bestaat en dat ze het daarom een etiketje noemen. Dochter staart me glazig aan en door zoon gaat een zichtbare golf van verontwaardiging. “Hoe kunnen ze me zo beledigen, mama? Omdat ik anders ben dan de rest? De mensen die dit zeggen verdienen het niet eens meer om bij hun naam genoemd te worden.”
Vol bewondering luister ik naar mijn elfjarige kind. Mijn kind die dit oprecht zo voelt en alleen al daarom gelijk heeft. Mijn kind die aan mij uitlegt dat een leven zonder medicatie geen leven is. Dat iedereen dan last van hem heeft. Dat hij dan niet op kan letten op school en dat hij dan altijd alles omgooit. Dat hij op school dan altijd straf krijgt en dat de juf dan achter hem aanvangt. Dat ze op school dan zeggen dat ze liever het goede, dus rustige, kind zien, in plaats van het slechte, dus drukke, kind.
Als we uitgegeten zijn en de kinderen weer hun eigen ding doen denk ik over het gesprek na. Ook denk ik aan de mensen die, na jarenlang aanmodderen, eindelijk hulp zoeken en bij me komen in de praktijk. Alles behalve snel. Het irriteert me ineens vreselijk dat de kranten volstaan over het onderzoek naar overdiagnostiek en medicalisering. En het stoort me misschien nog wel meer dat Veldhuijzen van Zanten haar mening hierover bij voorbaat al klaar heeft.
Want waarom ken ik de praktijkverhalen wel en zij niet? Waarom weet ik wel dat een kind met ADHD voor het hele gezin een uitdaging is en dat ADHD een leven lang door kan spelen? En waarom luistert ze eigenlijk niet naar ouders en behandelaars, zodat kinderen én volwassenen met ADHD de zorg krijgen die ze nodig hebben?
Dus mevrouw Halsema en mevrouw Veldhuijzen van Zanten; wie categoriseert en stigmatiseert er hier nou werkelijk wie? Niet de etiketten moeten weg, maar de etikettengekte. En die gekte zit in dit geval niet in mij en ook niet in mijn kinderen. Die gekte zit gewoon in jullie zelf.
