Slechts bij 1 op de 10 kinderen met ADHD is er sprake van een echte stoornis en de rest is een verzinsel van onzekere ouders en leerkrachten. Als je zegt dat een kind een stoornis heeft, hoef je niet meer zo sterk naar je eigen rol als ouder of leerkracht te kijken. Je ontslaat jezelf van verantwoordelijkheid.” Dit was te lezen in een artikel van hoogleraar Micha de Winter in de Volkskrant van 22 maart 2011.
Op 19 juli 2011 vertelde Professor Galjaard in de Volkskrant in het artikel ‘Normaal’ gedrag als ziek in nieuw psychologenhandboek, dat hij het pervers vindt dat er ziekten of risico’s vastgesteld worden waar we niks aan kunnen doen.
De nieuwste discussie gaat over de komst van de vijfde editie van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, de DSM-V, het nieuwe classificatiehandboek van de psychiatrie.
Volgens Britse, Duitse en ook Nederlandse psychologen zal steeds meer ‘normaal menselijk gedrag’ worden bestempeld tot ‘ ziekte’. De drempel voor een aantal bestaande aandoeningen wordt verlaagd en er worden nieuwe aandoeningen toegevoegd. Er zou te weinig aandacht zijn voor ‘sociale oorzaken’. Hierdoor neemt volgens de psychologen de medicalisering van de samenleving toe en daarmee de kans dat mensen ten onrechte medicijnen krijgen.
Niet alle kritiek is onterecht. Er zijn geen biologische testen om ADHD aan te tonen, er bestaat een kleine mogelijkheid op een misdiagnose. Aan de andere kant is in Nederland een DSM-diagnose nodig om voor een vergoeding van een behandeling in aanmerking te komen. Er zijn echter wel steeds meer onderzoeksresultaten bekend waarin wordt aangetoond dat afwijkende hersenfuncties ten grondslag liggen aan ADHD. Daar kan niemand omheen.
Ook is er in het nieuwe handboek juist meer aandacht voor ‘ sociale oorzaken’, er is speciaal een deel gewijd aan de psychosociale en omgevingsproblemen. Er wordt dus niet alleen naar symptomen gekeken, maar naar het gehele systeem. Dat is goed.
Met het artikel Farmaceuten bedenken constant nieuwe aandoeningen in de Volkskrant van
13 augustus 2011 slaat politicoloog Giovanni Wouters de plank dan ook volledig mis.
Volgens hem mag het ons alleen maar goed gaan. Als dat onverhoopt niet het geval is, betreft het vast een aandoening die wel met een pilletje te verhelpen is. Dit wordt geïllustreerd met het DNK – syndroom van dochter Isa. Zij is een Dood Normaal Kind.
Een Dood Normaal Kind lijkt volgens Wouters in onze huidige samenleving een uitzondering te worden. Gezond zijn is niet normaal, ziek zijn wel. De medicalisering van de samenleving is een trend die volgens Wouters niet meer te keren lijkt.
Volgens Wouters is het normaal als ouders op het schoolplein aan elkaar vragen: ‘En wat voor psychische aandoening heeft jouw kind? Krijgt hij daar ook een rugzakje voor?’
De diagnose ADHD wordt volgens Wouters bij kinderen wereldwijd veel vaker gesteld dan vroeger en hij vraagt zich daarom af of het een modeterm is geworden voor vooral jongetjes die gewoon druk of ondeugend zijn. De belangen van de farmaceutische industrie en onderzoekers ziet Wouters als mogelijke verklaring voor de medicalisering. De farmaceutische industrie ontwikkelt niet alleen nieuwe medicijnen, maar bedenkt ook nieuwe ziekten, om zo miljarden te verdienen.
Wouters gaf Professor Galjaard een compliment voor de wijze woorden: ‘Leven moet je leven. Als je ziek wordt, wordt het nog zwaar genoeg.’ Het wordt volgens hem hoog tijd de medicalisering van de samenleving een halt toe te roepen. Wouters zegt dat het kabinet daar noodgedwongen – onder druk van de uit de hand lopende zorgkosten – al mee is begonnen door flink te bezuinigen op de geestelijke gezondheidszorg. Minister Schippers vindt psychische ziekten geen echte ziekten.
Dat vindt hij een gezonde opvatting.
Minister Schippers (VWS) was natuurlijk helemaal blij met het artikel van Wouters. Ze twitterde vrolijk naar Wouters dat ze het een prima stuk vond. Ze vond het goed om te zien dat het besef dat psychische patiënten veelal niet écht ziek zijn begint door te dringen. Het is natuurlijk fijn dat Schippers een medestander heeft gevonden, in de vorm van een politicoloog, om haar bezuinigingen te rechtvaardigen. En ze lijken ook nog eens op elkaar, want ze weten allebei niet waarover ze praten.
Volgens Wouters wordt medicalisering in van Dale gedefinieerd als: ‘Overmatige bemoeienis van de geneeskunde met het menselijk leven.’ Daarom heb ik van Dale ook maar even geraadpleegd en een leek wordt gedefinieerd als: ‘ iemand die van een bepaald vak weinig of geen verstand heeft.’
Toch wil ik Winters, Galjaard, Wouters en niet te vergeten onze eigen minister Schippers een compliment geven. Een compliment voor de enorme hoeveelheid onbenul. En natuurlijk wil ik een compliment geven aan alle ouders, kinderen en volwassenen met ADHD. Ondanks alle beschuldigingen over ADHD, bemoeizucht van leken en maatschappelijke verontwaardiging zijn zij in staat om hun idealen en ambities na te blijven streven.
En de nieuwe DSM-V? Het zal een prima hulpmiddel worden voor deskundigen, met verstand van zaken, om mensen met ADHD en andere psychiatrische stoornissen advies en behandeling te geven. Dat vind ik een gezonde opvatting!
