Mijn broer stuurde me een Whatsapp met een fotootje van een krantenartikel in Trouw, over ADHD met de kop “Diagnose ADHD staat brede aanpak in de weg”. Ik ben Verpleegkundig Specialist GGZ en werk bij een poli voor volwassenen, gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van ADHD. Vandaar dat mijn broer dit artikel over ADHD onder mijn aandacht brengt.
Het was nog vroeg en nog niet helemaal wakker kreeg ik in eerste instantie alleen het “diagnose ADHD en brede aanpak” mee. Even was ik hoopvol, een artikel in de krant over het belang van een brede aanpak als de diagnose ADHD gesteld wordt. Helaas, het mocht niet zo zijn. Het was, weer, een artikel over drukke, lastige kinderen waarbij te snel de diagnose ADHD gesteld wordt. En zoals vaker als ik zo’n artikel onder ogen krijgt komt de vraag in me op, zouden de mensen die op een dergelijke manier over ADHD denken, praten en schrijven wel eens iemand gesproken hebben waarbij op volwassen leeftijd de diagnose ADHD gesteld is. Want dit zijn de mensen die ik zie op mijn werk zie.
Mensen die vaak meerdere keren in behandeling zijn geweest voor depressie, burn-out, verslaving of een persoonlijkheidsstoornis. Mensen die zo verschrikkelijk moe zijn van een leven lang vechten om controle te krijgen over de chaos. Mensen die zich zo schuldig voelen omdat ze overtuigd zijn van het feit dat het allemaal misgaat omdat zij niet goed genoeg hun best doen. Mensen die chronisch het gevoel hebben te kort te schieten. Mensen die zich schamen over hun keer op keer, falen. En dan is er eindelijk iemand die bedenkt dat er misschien wel eens sprake zou kunnen zijn van ADHD. Of ze realiseren zich, op moment dat bij hun kinderen de diagnose ADHD gesteld wordt, dat dit de problemen verklaart waar zij ook al jaren tegenaan lopen en (veel) last van hebben. Ouders die bij me zitten met de vraag, hoe voorkom ik dat mijn kind op de dezelfde manier veroordeeld en afgewezen wordt als ik. Veroordeling en afwijzing die mensen, als de diagnose niet gesteld is, net zo goed ervaren.
Behandeling van ADHD begint bij ons met psycho-educatie. Begrijpen wat je hebt is zo belangrijk. Want vanuit dit begrijpen volgt de verklaring. Met het dubbele gevoel, de ontschuldiging die zo’n verklaring kan geven maar ook het verdriet, omdat ze er nu pas achter komen. De vraag hoe hun leven eruit zou zien als ze het eerder geweten hadden. Misschien hadden ze met medicatie die opleiding wel af kunnen maken, hun talenten wel kunnen ontplooien. Om vandaaruit te komen tot acceptatie en, als dit lukt, je blik weg te halen van de gemiste kansen en te richten op de toekomst.
Farmacotherapie is onderdeel van de brede behandeling die wij aanbieden. Daarnaast richten we ons, na de psychoeducatie, bij de meeste mensen eerst op het behandelen van negatieve zelfbeeld. Want groot worden met een niet her- en erkende ADHD kan een desastreuze invloed hebben op hoe je over jezelf gaat denken. Een PIT-verpleegkundige kan ingeschakeld worden om te helpen thuis orde in de chaos te scheppen en een traject begeleider om te helpen bij de problemen op gebied van werk. De problemen waar mensen mee kampen liggen vaak breed, op meerdere leefgebieden.
Dus mijn vraag is, als het over ADHD gaat, kan er dan wat breder gekeken worden naar wat ADHD is. Want druk gedrag en gedragsproblemen kunnen een kenmerk van ADHD zijn. En ja, hier ben ik het met de schrijvers van het artikel eens, niet alle kinderen die druk en lastig zijn hebben ADHD. Druk gedrag, gedragsproblemen is een symptoom dat kan voorkomen bij ADHD. Veel mensen, vooral vrouwen, zijn helemaal niet zo druk dat het tot gedragsproblemen leidt. En het is zeker niet het enige symptoom. Als bij iemand een knobbeltje in de borst gevonden wordt stel je ook niet, alleen op basis van dit feit, de diagnose kanker. Je gaat breder kijken, nader onderzoek doen want je weet, zo’n knobbeltje, dat zou wel eens iets heel ernstigs kunnen zijn.
Zouden we het, als het over ADHD gaat, ook kunnen hebben over de mensen die op onze poli komen. Mensen die een leven lang kampen met de problemen die voortkomen uit het te laat stellen van de diagnose ADHD. En besef, deze mensen hebben geluk. Want er is nog een grote groep mensen waarbij de diagnose niet gesteld wordt en geen hulp krijgen.
https://www.trouw.nl/zorg/in-de-adhd-fabriek-is-de-diagnose-binnen-een-dag-gesteld~b1d36556/
