Het is alweer een tijdje geleden dat zoon aan mij vroeg of hij de rest van zijn leven zo druk zou blijven. De drang om altijd maar te rennen, te vliegen en te bewegen begon hem onderhand te irriteren. Omdat ik me dit goed voor kan stellen legde ik aan zoon uit dat de lichamelijke drukte door de jaren heen vaak minder wordt, maar dat de drukte als je ouder bent meestal meer in je hoofd zit.
Met deze uitleg was zoon tevreden, maar zoon zou zoon niet zijn, om met dit antwoord ook zijn voordeel te doen. Want zoon wordt immers iedere dag een stukje ouder en als je ouder wordt is iemand met ADHD druk in zijn hoofd. En iemand die druk in zijn hoofd is kan niet meedoen aan bepaalde dingen, omdat je met een vol hoofd niet kunt denken.
Zoon gebruikt zijn ADHD nu dus regelmatig als excuus. Zo moest hij onlangs op school, met zijn groep, meezingen in het koortje van de eindmusical van groep 8. En met één nummer moesten ze hiervoor zelfs het podium op. Thuis gaf zoon al aan het eng te vinden en vlak voor het betreffende nummer zie ik hem apart bij juf op een krukje aan de andere kant van het podium zitten. Niet extreem druk of bewegelijk, dus er is hier geen sprake van een time-out. En als het nummer is afgelopen zie ik hem weer rustig naar zijn groep toe wandelen.
Geheel tegen mijn principes heeft zoon zijn ADHD dus gebruikt, om onder iets uit te komen wat hij eng en moeilijk vindt. En ik moet niet zo zeuren, want ik zou toch moeten weten hoe die drukte in zijn hoofd voelt, want ik ben ouder. Met zoveel drukte kan niemand van hem verlangen om in een koortje op een podium te gaan staan en ik al helemaal niet.
Als ik ergens niet tegen kan is het dat zoon zijn ADHD gebruikt als excuus. Door te zeggen dat je ergens slecht in bent en door jezelf het etiket onbekwaam op te plakken, heb je altijd een ingebouwde reden om het af te laten weten als je ergens tegenop ziet. Het zorgt ervoor dat je dingen waar je tegenop ziet niet in de toekomst hoeft te doen en het rechtvaardigt ook nog eens alle slechte resultaten uit het verleden.
Natuurlijk zie ik iedere dag het ongemak waar zoon mee worstelt, maar dat betekent niet dat hij overal mee weg kan komen met een: “ja maar, zo ben ik nu eenmaal”. Want hiermee doet hij voorkomen dat alle gedrag buiten zijn vermogen ligt. Daarbij is zoon een kei in het rechtvaardigen waarom de dingen op zijn manier moeten gaan. Zo kan hij anderen manipuleren.
Nu trap ik daar niet meer zo snel in, maar op school werkt de tactiek van zoon toch nog regelmatig. Zo wilde zoon laatst geen oude kleren aan naar school, omdat hij niet mee wilde doen met het maken van het “langste schilderij van Nederland”. Ook toen ik aan bleef dringen, omdat het in de nieuwsbrief stond, bleef hij halsstarrig weigeren. Hij mocht vast wel iets anders doen van juf.
Zoals verwacht had ik direct na de middag telefoon van juf. Zoon was zijn oude kleren “vergeten” en nu kon hij niet meedoen en dat was zielig. Pas nadat ik had uitgelegd dat hier opzet in het spel was, begreep juf dat hij de boel aan het manipuleren was. En omdat zoon steeds vaker beweert dat de drukte in zijn hoofd de oorzaak is van al zijn moeilijkheden en mislukkingen zal ik consequent aan hem én aan zijn omgeving blijven uitleggen dat ADHD nooit gebruikt mag worden als excuus
